19/08/2023

পানী আৰু নদী

“No man ever steps 
in the same river twice, 
for it's not the same river 
and he's not the same man.”     
                          ― Heraclitus.

নদী মানেই পানী
অথচ পানী মানেই নদী নহয়

পানীৰ কোনো ৰং নাই
পানী পানীৰ দৰেই পনীয়া
তাৰ পিছতো মানুহে 
পানীত মিহলি কৰিছে ৰং

পানীৰ কোনো স্বাদ নাই
তাৰ পিছতো মানুহে 
পানীত বাকিছে স্বাদ

পানী নিৰৱধি
তাৰ পিছতো মানুহে
বন্দী কৰিছে পানীক

অৰ্থাৎ পানীক পানীৰ দৰে 
থাকিবলৈ দিয়া নাই মানুহে

সেইবাবেই হয়তো মাজে-সময়ে
বিদ্ৰোহী হৈ উঠে পানী

পানীৰো আছে নানা ৰূপ
বৰষুণৰ পানী
নদ-নদীৰ পানী
সাগৰ-মহাসাগৰৰ পানী
এনে কি চকুপানীবোৰো পানীয়েই

মানুহে মানুহক ভাগ কৰাৰ দৰেই 
পানীকো নানা ভাগত ভাগ কৰি লৈছে
পানীৰ পৰা পানীক আঁতৰাই
অন্য নামেৰে নামাকৰণ কৰিছে

আচলতে প্ৰস্ৰাৱবিলাকো পানী
চৰৱতবিলাকো পানী
পানী তৃষ্ণাৰ্তৰ প্ৰাণ 
এনেকি মদিৰা বুলি আন একো নাই
সেইবোৰো পানীয়েই
জীৱনাৰ্ত মানুহৰ জান

নদীবোৰ লগ লাগি পানী নহয়
পানীবোৰ লগ লাগি নদী হৈ বয়

আপুনি বাৰু নদীত স্নান কৰি পাইছেনে?
কিমানবাৰ আপুনি গাধুইছে নদীত?
এবাৰ... দুবাৰ... এশবাৰ... অসংখ্য বাৰ

বি:দ্ৰ: - আপোনাৰ হিচাপ শুদ্ধ নহ'বও পাৰে

কাৰণ,
এজন মানুহে এখন নদীত 
দুবাৰ গাধুব নোৱাৰে!

✍ #কন্দৰ্পজিৎ

🍁 বহুদিনৰ মূৰত প্ৰাচীন পাত এখিলা সাৰ পাই উঠিল 🍁

🍁 বহুদিনৰ মূৰত 
প্ৰাচীন পাত এখিলা 
সাৰ পাই উঠিল 🍁
==============

এসময়ত পাতৰ প্ৰেমিক আছিলোঁ
শুকান পাত 🍁
কেঁচা পাত 🌱
হালধীয়া পাত 🍁
সেউজীয়া পাত 🌱
মৰহি যোৱা পাত 🍂

পাত পাতেই

পাতৰ দৰে জীৱন 🏃
জীৱনৰ দৰে পাত 🌿

কিতাপৰ পাত 📖
বহীৰ পাত 📝
ডায়েৰীৰ পাত 📚

পাতত লিপিবদ্ধ হয় জীৱনৰ পাঠ

পাতত কবিতা
পাতত গল্প
পাতত উপন্যাস

পাতত খবৰ 🗞️
পাতত ইতিহাস 📕
পাতত উপাখ্যান
পাতত নষ্ট প্ৰেমিকৰ নষ্ট গদ্য

পাত পাতেই
পাতবিলাক আন কাৰো দৰে নহয়
পাতৰ দৰেই

আম গছৰ পাত
কঁঠাল গছৰ পাত
আঁহত গছৰ পাত
কদম গছৰ পাত
মোৰ প্ৰিয় হিজল গছৰ পাত

হাতত পাত 🍃
পাতত হাত 🍀
পাতৰ প্ৰেমিক 🪴
প্ৰেমিকৰ পাত ☘️

পাতত (a+b)² = a²+b²-2ab 
যদিহে ভুল হোৱা নাই
(অংকত সিমান ভাল নাছিলোঁ
এইবাবেই হয়তো
জীৱনৰ অংকৰ হিচাপ নলায়)

পাতত x+y = এটা সপোনৰ গান 

আগলতি কলা পাত ল'ৰে কি চ'ৰে
চিলনী আই মোৰ কাষৰতে পৰে

পাতত দিয়া মাছ 🐠
পাতত দিয়া খাৰ
পাতত দিয়া শাক 🥦

ৰৈ ৰৈ ৰৈ 🧍🧍🧍
গৈ গৈ গৈ 🏃🏃🏃
পাৰ হৈ হৈ হৈ🤾🤾🤾
অৰ্কুটৰ পাত
গুগল প্লাচৰ পাত
ফেচবুকৰ পাত
টুইটাৰৰ পাত

অৰ্কুট কি জানানে?
গুগল প্লাচ কি জানানে?
আমি সেই যুগৰ মানুহ
সেইবোৰ এতিয়া
পুৰি ছাই হোৱা পাত
টুইটাৰো ৰূপ সলাই এক্স হ'ল
ফেচবুকৰ পাতবোৰো
সেউজীয়াৰ পৰা হালধীয়া হৈ আছে ক্ৰমশঃ

পাতো সলনি হয়
মনৰ দৰে
মগজুৰ দৰে 
মানুহৰ দৰে

২৪ খিলা পাত = ১ দিস্তা
এতিয়া ১ দিস্তা = ১২ খিলা

চকুৰ আগতে পাতবোৰে ৰং সলালে
চকুৰ আগতে পাতবোৰে পৰিমাণ সলালে
অথচ মই আজিও স্থিৰপ্ৰজ্ঞ এক শিখাখণ্ড

শিলাখণ্ডৰ কথা আহিল যিহেতু
পাতক আলপ আঁতৰাই থৈ দিলোঁ

শিলাখণ্ডও পাতৰ দৰে প্ৰেমিক
কিন্তু শিলাখণ্ড পাতৰ দৰে অস্থিৰ নহয়

পাৰ্বতীৰ অক্ষত যোনীত
আজিও সাৰ পাই উঠে শিৱৰ শিলাখণ্ড
তাতেই লুকাই লুকাই বাজি উঠে
যৌৱনৰ তন্ত্ৰ-মন্ত্ৰ

পাত বতাহত উৰে
এই কবিতাটোও পাতৰ দৰে
ক'ৰ পৰা উৰি আহি ক'ত পালে
মই নিজেই নাজানো

আচলতে পাতৰ প্ৰেমত পৰি
কবিতা বুলি অকবিতাৰ হাত ধৰি
আকৌ এবাৰ জীৱনক অংকন কৰাৰ
এয়া এক আংবাং প্ৰয়াস

বহুদিনৰ মূৰত 
প্ৰাচীন পাত এখিলা 
সাৰ পাই উঠিল

যিখিলা পাতক কোনেও
বুটলি নাৰাখিলে নিজৰ মাজত!

✍ কন্দৰ্পজিৎ